Xu hướng về niềm tin này có vẻ như tốt bởi phần nào nó buộc chúng ta hành động, cư xử tốt để nhận được "phần thưởng" trong mai sau
Định kiến này rất phổ thông khi chúng ta muốn tăng thêm uy tín từ sự thành công nhưng lại chối bỏ trách nhiệm của thất bại.
Theo Kenh14. 1. Hiện tượng này được gọi là “tác động trước hết” (Primacy effect). Hiện tượng này bản chất chính là một hình thức “tự bào chữa”, thường chỉ làm cho ta thêm tự ti hoặc tự trọng quá đáng
Những thứ xuất hiện trước hết là tốt nhất Một nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc ĐH Berkeley và Harvard (Mỹ) đã chỉ ra, con người thường thích thứ trước hết họ nhìn thấy.
Thất bại chỉ vì thiếu may mắn - đổ lỗi cho tình cảnh thành kiến tự kỷ (Self-Serving Bias) xảy ra khi một cá nhân chủ nghĩa cho rằng, những kết quả hăng hái họ đạt được là do nhân tố bên trong còn kết quả bị động đến từ bên ngoài. Chính thành ra, khi nhìn thấy kết quả của một người, chúng ta thường kết luận rằng, đó chính là thưởng phạt công bằng cho hành động của họ.
Cả hai tỉ dụ trên đều cho thấy con người thường có xu hướng thiên lệch với thứ mà họ nhìn thấy trước nhất
Hiện tượng này xảy ra với những ai bị thâm nhiễm bởi sách báo và phim ảnh bạo lực. 3. Một ví dụ rõ nét cho trường hợp này là điểm số. Trong một thử nghiệm vào năm 1979 tại ĐH Minnesota (Mỹ), các nhà nghiên cứu chia nhóm tự nguyện thành hai nhóm nhỏ và cho họ đọc một câu chuyện về một người phụ nữ tên là Jane. Tuy nhiên, khi phải quyết định nhanh chóng thì 62% số người quan sát chọn gói kẹo trước hết, 38% còn lại chọn gói thứ hai
Họ luôn nhận thấy, thế giới bên ngoài hiểm nguy hơn nhiều so với thực tế, nó gây ra những sợ hãi và sự bảo vệ quá mức. Khi cho người quan sát nghĩ xem nên chọn cái nào thì họ tức khắc lần chần. Thành kiến này xảy ra hoàn toàn trái lại khi ta đánh giá về người khác. Nhưng khi sử dụng một bài kiểm tra đặc biệt về gu tiềm tàng thì có một sự khác biệt đáng kinh ngạc.
Tác động trước hết ảnh hưởng tới sự lựa chọn của con người trong các lĩnh vực khác nhau
2. Nó không giúp ích gì cho một người tiến bộ hoặc hạnh phúc hơn trong cuộc sống. 4. Trong cả hai nhóm, người dự đều đổ lỗi (hay tán dương) cho những hành động của người nữ giới đã đưa đến kết quả như vậy.
Diễn biến của câu chuyện giống nhau nhưng L
Lý do là bởi trong cuộc sống thông thường, ai cũng phải đối diện với hàng trăm vấn đề khác nhau, và trong đó có những thứ tạo cho ta cảm giác mình là nhất, hoặc không là gì cả. Có trường hợp, Jane được miêu tả là người hướng nội, nhưng ở hoàn cảnh khác, Jane là người hướng ngoại.
Đó có thể là do môi trường giáo dục, tính cách, cũng có thể vì sự “u tối” nhất thời của bộ não khi xử lý quá nhiều thông tin
Thế giới luôn công bằng - gieo gió gặt bão Chúng ta thường có Khuynh hướng tin rằng, thế giới vô cùng công bằng, ai làm việc xấu sẽ phải trả giá và lòng tốt dĩ nhiên nhận được “phần thưởng” trong ngày mai.
Khi thấy người bên cạnh thấp điểm hơn trong bài kiểm tra, chúng ta gán cho họ những duyên cớ nội tại như họ kém cỏi, lười nhác… Tương tự, khi họ xuất sắc trong bài soát, ta nghĩ rằng, họ chỉ may mắn hoặc được thầy, cô yêu thích. Sự độ chứng cớ, giảng giải và ghi nhớ một cách thiên bẩm được xem là căn do gây nên sự quá tự tín vào niềm tin cá nhân chủ nghĩa, những quan điểm phân cực hay cuồng tín.
Một thể nghiệm khác là về hai gói kẹo cao su khá giống nhau về hình thức nhưng khác nhãn hiệu. Thế nhưng đôi khi nó biến chúng ta thành kẻ ích kỷ
Carli thuộc ĐH Wellesley (Mỹ) đã kể câu chuyện về một người đàn bà. Các nhà khoa học cho rằng, đây là do chúng ta thường ghi nhớ những thứ mình trông thấy trước hết tốt hơn thứ tiếp theo và có xu hướng cho rằng, nó có tầm quan yếu hay ý nghĩa hơn.
Chả hạn, khi chứng kiến một hành động bất công, chúng ta lại tìm những lý do để cho rằng nạn nhân đáng bị như vậy
Các nhà khoa học cho rằng, điều này là do chúng ta tự đặt ra một sự thiên vị nhằm bảo vệ hoặc nâng cao lòng tự tôn của bản thân.
Chỉ quan hoài những gì mình cho là đúng Đã bao giờ bạn tự hỏi vì sao chúng ta thường có thiên hướng thích những người có cùng suy nghĩ với chúng ta? Đó là do bộ não luôn “quan hoài” tới những thông báo có can dự đến chủ nhân của nó. Để minh họa điều này, nhà nghiên cứu L
Nó xảy ra khi chúng ta chủ động kiêng kị thông báo để khẳng định những suy nghĩ, niềm tin hiện tại mình đang có theo nhận thức thiên vị. Để chứng minh điều này, các nhà khoa học đã cho một nhóm tự nguyện viên đánh giá các cặp đôi qua những bức ảnh chụp. Sau đó, một nhóm tình nguyện được hỏi, liệu Jane có hạp với công việc thư viện? Những người trong nhóm nói rằng hợp vì họ nhớ Jane là người hướng nội.
Khi bạn được điểm tốt bài rà soát, bạn tin rằng đó là bởi trí thông minh hoặc nếp học tập tốt. Carli đã đưa ra hai cái kết khác nhau cho hai nhóm tham gia nghiên cứu: người nữ giới bị hãm hại hoặc thành thân với người đàn ông tót vời
Các nhà khoa học giải thích rằng, điều này là do khi bạn xuất hiện một ý tưởng trong đầu thì có xu hướng tầm những bằng cớ ủng hộ cho điều đó và không chú ý đến chứng dẫn phản bác lại chúng.
Chừng như trong cuộc sống thông thường, chúng ta phải sống chung với nhiều thành kiến. Điều này giống như khi bạn cho rằng, mình luôn may mắn khi mặc áo đỏ. Bên cạnh hiện tượng này, còn một hiện tượng khác gọi là “thế giới tang thương”. Theo các lý giải khoa học dưới đây, việc khắc phục các định kiến, giảm thiểu hoang tưởng tâm lý sẽ giúp bạn đưa ra những quyết định đúng đắn hơn.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét